CBDC versus KRYPTO

Cyfrowe Waluty Banku Centralnego (Central Bank Digital Currency, CBDC) oraz kryptowaluty to dwa różne podejścia do cyfrowego pieniądza. Choć oba wykorzystują technologię blockchain lub podobne rozwiązania, różnią się w fundamentalnych założeniach, celach i sposobie działania. Aby łatwiej zrozumieć różnice pomiędzy nimi, zestawmy to w tabelę, która dostarczy kompleksowego porównania, uwzględniając różne aspekty obu rozwiązań….

Kategoria	CBDC (Cyfrowe Waluty Banku Centralnego)	Kryptowaluty

Emitent

– Emitowane wyłącznie przez banki centralne (np. Europejski Bank Centralny – cyfrowe euro, Norges Bank – cyfrowa korona).

– Emitowane przez zdecentralizowane sieci (np. Bitcoin, Ethereum). – Mogą być też emitowane przez firmy (np. Tether – USDT, Circle – USDC jako stablecoiny).

Kontrola

– Pełna kontrola państwa i banków centralnych nad emisją i przepływami CBDC. – Możliwość ścisłego monitorowania transakcji przez regulatorów.

– Brak centralnego organu kontrolującego. – Decyzje podejmowane przez społeczność (np. Ethereum przez DAO) lub algorytmy (Bitcoin). – Prywatne stablecoiny są kontrolowane przez firmy.

Cel

– Wsparcie istniejącego systemu finansowego. – Usprawnienie transakcji krajowych i transgranicznych. – Narzędzie polityki monetarnej (np. negatywne stopy procentowe).

– Alternatywa dla tradycyjnego pieniądza (np. Bitcoin jako „cyfrowe złoto”). – Innowacje w finansach: zdecentralizowane finanse (DeFi), smart kontrakty (Ethereum).

Technologia

– Wykorzystują scentralizowany DLT lub inne rozwiązania, np. prywatne blockchainy z kontrolą centralną. – Przykład: prototypy cyfrowego euro w zamkniętych systemach testowych.

– Oparte na publicznych blockchainach, np. Bitcoin – zdecentralizowana sieć peer-to-peer, Ethereum – smart kontrakty i programowalność. – Niezmienne, transparentne dane.

Prywatność

– Transakcje monitorowane w celu zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. – Ograniczona prywatność: CBDC może umożliwić śledzenie każdej operacji użytkownika.

– Bitcoin: pseudonimowość – transakcje publiczne, ale adresy nie są bezpośrednio powiązane z tożsamością. – Monero, Zcash: pełna anonimowość transakcji i użytkowników.

Stabilność

– Powiązane z tradycyjną walutą fiat (np. cyfrowe euro odpowiada wartości euro). – Stabilność gwarantowana przez bank centralny, eliminacja wahań kursu.

– Bitcoin, Ethereum: wysoka zmienność, spekulacyjny charakter. – Stablecoiny (np. USDT, DAI): powiązane z aktywami rezerwowymi, zapewniają stabilność, ale nie są regulowane przez państwo.

Regulacje

– W pełni regulowane i monitorowane przez rządy oraz instytucje międzynarodowe (np. Międzynarodowy Fundusz Walutowy – analiza wpływu CBDC na gospodarki).

– Często działają poza pełną kontrolą państw (np. Bitcoin w niektórych krajach uznawany za legalny środek płatniczy, w innych zakazany). – Regulacje są wdrażane, ale różnią się między państwami.

Użytkowanie

– Codzienne płatności, zastąpienie gotówki (np. cyfrowa korona w Szwecji testowana w płatnościach detalicznych). – Wsparcie polityki fiskalnej (np. wypłaty bezpośrednich świadczeń społecznych).

– Inwestycje i handel (np. Bitcoin jako „cyfrowe złoto”). – DeFi: lokowanie kapitału, pożyczki, trading bez pośredników. – NFT: cyfrowe aktywa oparte na Ethereum.

Korzyści

– Stabilność i bezpieczeństwo (gwarantowane przez bank centralny). – Niższe koszty płatności transgranicznych. – Narzędzie przeciwdziałania kryzysom finansowym.

– Niezależność od banków i rządów. – Innowacyjność: DeFi, DAO, tokenizacja aktywów. – Globalny dostęp i brak ograniczeń transgranicznych.

Zagrożenia

– Ryzyko nadmiernej kontroli finansowej obywateli. – Możliwość wykluczenia osób wykluczonych cyfrowo. – Wpływ na banki komercyjne (możliwe zmniejszenie roli pośredników finansowych).

– Wysoka zmienność wartości (ryzyko strat inwestycyjnych). – Ryzyko oszustw i kradzieży (np. włamania do portfeli cyfrowych). – Brak regulacji lub zróżnicowane przepisy w różnych państwach.

Jak widzimy zderzają się tu dwie koncepcje ukształtowania świata… KONTROLA >-< WOLNOŚĆ

Ja… opowiadam się po stronie wolności… zarówno finansowej, jak i intelektualnej… chcę decydować we własnych sprawach… chcę być niezależny we wszystkich swych działaniach… chcę mieć wolny wybór

… lecz czy go mam ???

Skoro znamy już i widzimy różnice pomiędzy tymi „systemami”, to teraz poznajmy stopień zaawansowania prac Banków Centralnych nad naszym zniewoleniem cyfrowym pieniądzem 😉

Prace nad Cyfrowymi Walutami Banku Centralnego (CBDC) są intensyfikowane na całym świecie i trwają już od wielu lat, zarówno w krajach Unii Europejskiej, jak i w innych kluczowych gospodarkach. Przyjrzyjmy się aktualnemu stanowi tych działań:

Unia Europejska i Europejski Bank Centralny (EBC)

• Europejski Bank Centralny (EBC): W październiku 2023 roku EBC ogłosił przejście do fazy przygotowawczej projektu cyfrowego euro, po zakończeniu dwuletniej fazy badawczej. Obecnie trwają prace nad opracowaniem szczegółowych ram prawnych i technicznych, z planowanym wdrożeniem w najbliższych latach.
• Polska: Narodowy Bank Polski (NBP) monitoruje postępy innych banków centralnych i analizuje potencjalne korzyści oraz ryzyka związane z wprowadzeniem CBDC. Na chwilę obecną nie podjęto decyzji o emisji cyfrowego złotego; działania ograniczają się do badań i obserwacji.
• Francja i Szwajcaria: W ramach projektu Jura, banki centralne obu krajów przeprowadziły udane testy transakcji transgranicznych z wykorzystaniem hurtowych CBDC, co potwierdziło potencjał technologii rozproszonego rejestru w międzynarodowych rozliczeniach.
• Wielka Brytania: Bank Anglii, we współpracy z Ministerstwem Skarbu, prowadzi konsultacje społeczne dotyczące wprowadzenia cyfrowego funta, znanego jako „Britcoin„. Obecnie trwają prace nad określeniem modelu operacyjnego i ram regulacyjnych dla tej waluty. Prace znajdują się na etapie analiz, a wdrożenie rozważa się po 2025 roku.
• Szwecja: Sveriges Riksbank prowadzi zaawansowane testy e-korony, koncentrując się na integracji z istniejącymi systemami płatniczymi oraz ocenie jej wpływu na stabilność finansową.
• Norwegia: Już od 2016 roku prowadzi intensywne badania nad wprowadzeniem cyfrowej waluty banku centralnego (CBDC). Norges Bank, centralny bank Norwegii, realizuje projekt mający na celu ocenę zasadności i potencjalnych skutków implementacji takiej waluty.
  • Faza wstępna (2016–2020): Początkowe analizy koncentrowały się na ocenie potrzeby wprowadzenia CBDC oraz jej potencjalnego wpływu na system finansowy kraju.
  • Faza eksperymentalna (2020–2023): W tym okresie przeprowadzono testy technicznych rozwiązań, w tym prototypu opartego na technologii blockchain. Analizowano również konsekwencje wprowadzenia CBDC dla polityki monetarnej i stabilności finansowej.
  • Faza piąta (2023–2025): Obecnie projekt znajduje się w piątej fazie, której celem jest opracowanie rekomendacji dla zarządu Norges Bank dotyczącej ewentualnego wprowadzenia CBDC oraz określenie jej kluczowych cech. Planowane jest zakończenie tej fazy do końca 2025 roku.

Stany Zjednoczone

• Rezerwa Federalna (Fed): USA prowadzą badania nad potencjalnym wprowadzeniem cyfrowego dolara. Projekt Hamilton, realizowany we współpracy z MIT, zakończył fazę badawczą, jednak nie podjęto jeszcze decyzji o rozpoczęciu pilotażu. Dyskusje koncentrują się na kwestiach prywatności, bezpieczeństwa oraz wpływu na system bankowy.

Chiny

• Ludowy Bank Chin: Chiny są liderem w implementacji CBDC, prowadząc zaawansowane pilotaże cyfrowego juana (e-CNY) w wielu regionach kraju. Transakcje z użyciem e-CNY osiągnęły wartość blisko 7 bilionów juanów, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu i akceptacji tej formy płatności.

Rosja

• Bank Rosji: W 2023 roku Rosja rozpoczęła pilotaż cyfrowego rubla, obejmujący wybrane banki i klientów detalicznych. Cyfrowy rubel jest akceptowany m.in. w moskiewskim metrze oraz na niektórych stacjach benzynowych. Celem jest pełne wdrożenie tej waluty w najbliższych latach, z uwzględnieniem integracji z istniejącymi systemami finansowymi.

Skoro już mamy jakieś pojęcie o tym, na jakim etapie znajdują się prace nad wprowadzeniem CBDC, skupmy się nad aspektem społecznym wprowadzenia tego rozwiązania. Wprowadzenie Cyfrowej Waluty Banku Centralnego (CBDC) wywołuje oczywiście różnorodne reakcje społeczne, które zależą od specyfiki kraju, poziomu zaufania do instytucji finansowych oraz świadomości technologicznej obywateli. Sytuację społeczną wokół CBDC można podzielić na kilka kluczowych aspektów:

1. Postawy obywateli wobec CBDC

• Zainteresowanie i akceptacja:
  • W krajach z rozwiniętą infrastrukturą cyfrową, takich jak Szwecja czy Norwegia, społeczeństwa wykazują umiarkowaną akceptację dla cyfrowych rozwiązań finansowych. Popularność płatności bezgotówkowych zwiększa zrozumienie i zainteresowanie CBDC jako naturalnego następstwa postępu technologicznego.
  • Młodsze pokolenia, zaznajomione z kryptowalutami i nowoczesnymi technologiami, często bardziej otwarcie podchodzą do idei cyfrowego pieniądza.
• Obawy i sceptycyzm:
  • W krajach o niższym poziomie zaufania do instytucji państwowych i banków centralnych (np. niektóre państwa Europy Wschodniej) obywatele obawiają się nadmiernej kontroli nad ich finansami.
  • Lęk przed utratą prywatności jest jedną z głównych przyczyn społecznego sceptycyzmu. Wiele osób uważa, że CBDC może stać się narzędziem do śledzenia transakcji, co wzbudza sprzeciw zwolenników wolności finansowej.

2. Obawy o marginalizację gotówki

• Wprowadzenie CBDC może być postrzegane jako zagrożenie dla osób starszych lub wykluczonych cyfrowo, które preferują gotówkę. Obawy te są szczególnie istotne w krajach, gdzie dostęp do infrastruktury cyfrowej jest nierównomierny.
• Organizacje społeczne i aktywiści często podnoszą kwestię prawa obywateli do korzystania z gotówki jako alternatywy dla cyfrowych form płatności.

3. Polaryzacja opinii publicznej

• Zwolennicy: Wskazują na korzyści, takie jak większa efektywność płatności, ograniczenie oszustw finansowych, ułatwienie transakcji transgranicznych oraz wsparcie polityki monetarnej w kryzysowych sytuacjach.
• Przeciwnicy: Obawiają się ryzyka nadzoru finansowego, potencjalnego ograniczenia wolności ekonomicznej oraz marginalizacji zdecentralizowanych rozwiązań, takich jak kryptowaluty.

4. Wpływ kampanii informacyjnych

• Banki centralne i rządy, pracując nad CBDC, coraz częściej prowadzą kampanie edukacyjne mające na celu zwiększenie świadomości społecznej o zaletach i funkcjonowaniu cyfrowego pieniądza.
• Przykładowo, Europejski Bank Centralny organizuje konsultacje społeczne i angażuje obywateli w rozmowy o cyfrowym euro, aby zmniejszyć obawy i zbudować zaufanie do projektu.

5. Wnioski z badań i sondaży

• W badaniach opinii publicznej prowadzonych w Europie zauważalna jest różnica w akceptacji CBDC między krajami północnej i zachodniej Europy a wschodnią częścią kontynentu. Kraje o wysokim stopniu cyfryzacji i zaufania do rządów (np. Szwecja, Norwegia) są bardziej przychylne wobec CBDC.
• Sondaże przeprowadzone przez Europejski Bank Centralny pokazują, że obywatele stawiają na pierwszym miejscu prywatność i łatwość użytkowania jako kluczowe cechy cyfrowej waluty.